mgm nvj maart

— woensdag 25 maart 2020, 09:11 | 0 reacties, praat mee

Frits van Exter over betaalmuren in bange tijden

Frits van Exter over betaalmuren in bange tijden
© Paul Ryding

Het lijkt zo voor de hand liggend dat media in deze tijd hun betaalmuren volledig slechten. Hoe valt immers te verdedigen dat zij geld vragen voor informatie die, in de woorden van de overheid, van ‘cruciaal belang’ is? Laatste wijziging: 25 maart 2020, 14:26

Toen een collega me ernaar vroeg, was ook mijn eerste gedachte: natuurlijk, nu even alles gratis. Ik zag dat The New York Times en enkele andere Amerikaanse kranten daarin al waren voorgegaan. Het lijkt een van die kleine sympathieke gebaren die we in deze tijd zo goed kunnen gebruiken. En als je een opportunist bent, kun je nog altijd bedenken dat het goede reclame is.

De meeste Nederlandse media volgen dit voorbeeld niet. Voor zover ik heb kunnen nagaan geven alleen het Dagblad van het Noorden, De Limburger en weekblad De Groene Amsterdammer alle corona-artikelen weg (bij de kranten moet je je wel registreren). Andere titels kiezen voor een selectie: gratis zijn tenminste nieuwsberichten, liveblogs en praktische informatie (hoe gezond te blijven, thuis te werken, kinderen in het gareel te houden en je niet te vervelen). Veel eigen reportages, columns en achtergrondartikelen over het coronavirus blijven achter een hek.

De hoofdredacteur van het Brabants Dagblad, Lucas van Houtert, zei tegen Villamedia ‘daarmee voldoen we ruimschoots aan onze maatschappelijke plicht, want er is echt gigantisch veel te lezen vóór de betaalmuur. Dat je voor verdere verdieping betaalt, lijkt me logisch. Journalistiek heeft zijn prijs, dat weet iedereen. En het is niet fair om abonnees voor alle kosten op te laten draaien.’

Het is niet verrassend dat dit op sociale media werd betwist. Een oproep op Twitter van RTL-nieuwslezer Jan de Hoop om een bres in de betaalmuren te slaan, kreeg zoveel bijval en afval dat hij de discussie weer schielijk wilde sluiten met een aansporing aan zijn meer dan 233.000 volgers: ‘En nu graag weer waar het echt om gaat. Zoveel mogelijk binnen blijven en anders afstand houden.’

Elders ging het debat natuurlijk door. Het leverde een hoop tips op over hoe je betaalmuren kunt omzeilen. Voor het overige waren de argumenten overzichtelijk: ‘de noodzakelijke informatie is gratis en journalisten moeten ook eten’ versus ‘alle informatie kan van levensbelang zijn en media moeten niet willen verdienen aan deze ellende’. Tot de laatste categorie behoorden naar mijn indruk ook velen die al lang geen stuiver meer geven voor de media omdat ze te links zouden zijn.

De berichtgeving over de pandemie plaatst media voor dilemma’s. Dat de overheid heeft bepaald dat ook degenen die werken in communicatie en media nu een ‘cruciaal belang’ dienen, legt daarbij gewicht in de schaal. Maar het heeft materieel een beperkte betekenis. De publieke omroep uitgezonderd, moeten de media de kost verdienen in de vrije markt. En dat valt onder normale omstandigheden al niet mee.

Nu ook advertentie-inkomsten abrupt wegvallen, bereiken ons de eerste noodsignalen uit de bedrijfstak, die het structureel al zo moeilijk heeft. Het is wat wrang dat de uitgever van het Dagblad van het Noorden, een krant die goed wil doen door zijn site open te stellen voor iedereen, mede door corona in de financiële problemen zit, waarvan freelancers allereerst de dupe worden.

Ooit moest alles online gratis zijn in de hoop dat veel bezoek tot veel advertenties zou leiden. Het was een koude kermis. Vele saneringsrondes verder, weten mediabedrijven dat zij het zonder bijdragen van lezers of bezoekers in ieder geval niet redden. Het levert nog te weinig op, maar zij slagen er beter in ze online te laten betalen voor kwaliteit.

Natuurlijk kunnen media ervoor kiezen om nu een gebaar te maken door hun sites open te stellen. Maar ik kan me nog beter voorstellen dat anderen een gebaar maken door redacties en medewerkers, die onder zware omstandigheden hun werk doen, te steunen. Wellicht is een donatiemodel een goed idee, maar een ouderwets abonnement is dat zeker. Zie het als een gezonde investering op langere termijn.

Frits van Exter is voorzitter van de Raad voor de Journalistiek, maar heeft geen stem in de beoordeling van klachten. Hij verwoordt slechts zijn eigen mening.

Tip de redactie

Logo Publeaks Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, adjunct-hoofdredacteur

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.