Felle kritiek op oordeel Europees Hof
De eerste reacties op het oordeel van het Europese Hof van Justitie over 'het recht te worden vergeten' lopen uiteen van tevredenheid over het feit dat gewone gebruikers meer controle krijgen over wat over hen wordt verzameld tot zorg over de effecten voor toekomstige nieuwsgaring en volledigheid van archieven. Het Hof besloot dat zoekmachines kunnen worden opgedragen om links naar artikelen te verwijderen, als dit de privacy van gewone burgers raakt. Of die (veelal verouderde) stukken correcte informatie bevatten is volgens het Hof niet van belang. Een privé-persoon hoeft daar niet eeuwig mee te worden achtervolgd, vindt het Hof. De uitspraak werd gedaan in een conflict tussen Google en een Spaanse eindgebruiker, die klaagde over het feit dat oude artikelen over schulden en een gedwongen huisveiling nog steeds aan zijn naam verbonden bleven.
EU-commissaris Viviane Reding (Justitie) noemde het oordeel in een reactie op Facebook een “heldere overwinning voor de bescherming van persoonlijke gegevens van de Europese burger.” Volgens Reding bevestigt het dat gegevens van de burger en niet van ondernemingen zijn. Ook is het niet langer mogelijk dat buitenlandse zoekmachines zich aan het Europese recht onttrekken, omdat hun servers zich in het buitenland bevinden. Reding pleit voor verdere modernisering van de wetgeving voor databescherming, die volgens Reding nog uit de digitale steentijd stammen.
Tegenover The Guardian stelt Emma Carr, directeur van privacyvoorvechter Big Brother Watch, dat de uitspraak an sich lovenswaardig is, maar dat het niet de bedoeling is dat de mensen daarmee hun geschiedenis kunnen herschrijven. Mensen moeten klagen bij de bron, in dit geval de Catalaanse krant waar de artikelen zich bevinden, vindt Carr.
Google noemt de uitspraak teleurstellend voor zowel zoekmachines als online uitgeverijen. Google noemt het verbazend dat de uitspraak van vandaag zo afwijkt van een eerdere uitspraak over het recht om te worden vergeten. In juni 2013 stelde advocaat-generaal Niilo Jääskinen dat zoekmachines niet de data beheren waarnaar ze verwijzen. Hij stelde verder dat internetgebruikers recht hebben op een ‘onopgeschoonde’ weergave van de zoekresultaten.
Het tijdschrift Index, dat al ruim veertig jaar over vrijheid van meningsuiting publiceert, noemt het oordeel desastreus. Zelfs een artikel waarin de feiten kloppen, kan zo onvindbaar worden gemaakt. “Het is alsof je een bibliotheek binnenloopt en hen dwingt sommige boeken te vernietigen”, aldus Index. Het opent volgens de organisatie de deur naar het selectief witwassen van een persoonlijke historie.
Dat sentiment wordt ook gesteund door secretaris Thomas Bruning van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ). Tegenover NU stelt hij dat Google ook een bron is voor journalisten en werkgevers. De uitspraak werkt censuur in de hand. Volgens Bruning zijn media al heel voorzichtig waar het om publiceren van persoonlijke en privacygevoelige informatie gaat. De NVJ overweegt Google te steunen, mocht deze een vervolgprocedure starten.
Joris van Hoboken, onderzoeker aan het Information Law Institute van de Universiteit van New York, stelt in een reeks berichten op Twitter dat Google mogelijk miljoenen verwijderopdrachten kan verwachten, die allen onderzocht moeten worden. Waar ligt de grens van een publiek figuur? Onderzoek door media wordt mogelijk ernstig bemoeilijkt, stelt Van Hoboken. Ook zijn de effecten van het kunnen natrekken van personen onduidelijk. “In het kort betreft het een desastreuze uitspraak op het gebied van de vrijheid van meningsuiting”, aldus Van Hoboken.
