VillaMedia.nl
             
             

Nederlandse Vereniging
van Journalisten

De JournalistGenootschap /FreelancersAdvies / Mediadebat / de Fotojournalist.nl / Zoek Een Freelancer / Perskaarten

 
menu dagblad


Sectie
NVF
Nieuwsoverzicht

Archiefoverzicht

 Over de sectie 

Algemeen
Algemene
voorwaarden
(ENG)
Routebeschrijving
Bestuur
Lidmaatschap
Ledenlijst
Netwerk
Richtprijzen
Zilveren camera



 Thema
C2000

Redactie:
Anne-Marie
Van Midden


Email:
Ellie Speet

 

  Nieuwsovericht NVF
Terug naar nieuwsoverzicht

Fotojournalist in visueel tijdperk
te vaak de kop van jut

(11 januari 2006)
Onderstaand artikel stond in de Volkskrant van 09 januari 2006

Door digitalisering en snelle verspreiding van beelden lijkt het goed te gaan met de fotojournalistiek. Helaas is dat niet het geval, betoogt Joep Lennarts.

'Fotojournalisten verschaffen informatie aan een wereld die vol vooroordelen is, maar hongerig naar beeld.' Het zou een mooi motto zijn voor De Zilveren Camera, die vandaag een nieuwe eigenaar krijgt. De woorden van aartsvader Henri Cartier-Bresson zullen weer instemmend worden aangehaald en de winnaar zal opnieuw te horen krijgen hoe belangrijk journalistieke beeldmakers in dit visuele tijdperk zijn.

Juryvoorzitter Adriaan Monshouwer zag het vorig jaar een stuk minder rooskleurig. Hij constateerde toenemende vervlakking en middelmatigheid en dat ligt volgens hem vooral aan het beleid bij kranten en tijdschriften. Alles moet snel en goedkoop. En als fotografen zelf tijd en moeite in een onderwerp investeren, zijn er nauwelijks nog mogelijkheden om dat werk gepubliceerd te krijgen.

Nu is de fotojournalistiek met enige regelmaat dood verklaard, maar het lijk weigerde hardnekkig te gaan liggen. Waarom is er dan nu wel reden om de noodklok te luiden? De krantenmarkt staat weliswaar onder druk, maar tijdschriften doen het goed, we kunnen digitaal fotograferen, zonder tijdrovend gedoe met filmpjes en ontwikkelaar, je kunt je beelden de hele wereld rondsturen en ze zelf op het net publiceren.

Om te beginnen werken fotojournalisten voor bedragen waarvoor een stukadoor zijn neus ophaalt. In krantenland varieert de vergoeding per foto van drie tientjes via gemiddeld vijftig tot ruim honderd euro, dus moeten fotografen vijf à tien foto's per dag maken. Dat kan, maar dan houd je na aftrek van heen- en weer rijden in dit land van files een minuut of tien per foto over. Net genoeg voor een doorgeknipt lint en daar waren we net een beetje van af.

Het was de visie van gedreven fotografen die van persfotografie fotojournalistiek maakte. Pioniers als Han Singels, Wim Ruigrok, Wubbo de Jong en Daniel Koning weigerden in het voetspoor van Cartier-Bresson nog langer rituele wegwerpmomenten vast te leggen. Ze fotografeerden een kroniek van snel veranderend Nederland. Hun beelden hielden ons toen een spiegel voor en zijn nu van onschatbaar cultuurhistorisch belang.

Het succes van die journalistiek met de camera heeft er niet toe geleid dat beeldmakers een volwaardige plek kregen bij kranten en tijdschriften. Fotojournalisten bleven de dyslectische neefjes. In dit volgens hoofdredacteuren en directies visuele tijdperk zijn journalisten, vormgevers, beeldredacteuren en documentalisten in dienst, maar fotojournalisten bij hoge uitzondering. Bij bezuinigingen, zoals nu, krijgen freelancers de eerste en hardste klappen.

Het monopolie op snelheid van de professionele fotograaf is met de doka en de fotozender bij het grofvuil beland. Dé nieuwsfoto van 2004 was het beeld van de neergestoken Theo van Gogh, gemaakt met een megapixeltelefoon. Het wordt griezeliger als redacties lezers gaan oproepen leuke foto's op te sturen onder het mom van burgerjournalistiek. De gedachte dat je de erfenis van De Jong, Koning, Ruigrok en al die anderen in handen kunt leggen van toevallige passanten is net zo stompzinnig als het idee dat willekeurige voorbijgangers die krant gezaghebbend kunnen volschrijven. Het gemak waarmee beeld de wereld rondzwerft en wordt gemanipuleerd, moet redacties ten opzichte van die gratis fotografie juist wantrouwig maken.

Veel van die redacties lijken niet te beseffen hoe belangrijk door eigen, integere auteurs gemaakte foto's zijn voor hun geloofwaardigheid. Het overgrote deel van het beeld om ons heen is gemaakt om te verleiden, te amuseren, iets te verkopen. Bedrijfsleven en overheid geven miljoenen uit om ons in hun werkelijkheid te laten geloven. Ontevreden aandeelhouders verstoren het imago, dus blijven fotojournalisten die verder kijken dan de glimmende CEO buiten de deur. Voetbalbonzen probeerden fotografen te verbieden nog iets anders dan de wedstrijd te fotograferen, want beelden van rellen of wangedrag doen het produkt geen goed. Vaak leveren bedrijven en instanties zelf gratis beelden.

Met de moorden op Fortuyn en Van Gogh heeft dit land volgens velen zijn onschuld verloren. Daar zijn fotojournalisten als meest zichtbare exponenten van de media al langer achter. Schelden, duwen, trekken, slaan, beeld opeisen, het is dagelijkse praktijk. Er zijn wijken waar fotojournalisten niet meer willen werken. Wie bedenkt dat die fotograaf een slecht verzekerde zelfstandige is met voor vijftien mille zelf aangeschafte spullen om zijn nek, moet daar begrip voor op kunnen brengen.

In die complexe, verbrokkelende samenleving is de noodzaak om verder te kijken dan het beeld dat overheden, raden van bestuur, reclamemakers en pr-adviseurs ons voor willen schotelen groter dan ooit. Fotojournalisten doen dat nog steeds, iedere dag. Ze zijn kwetsbare eenlingen die om allerlei nobele en minder nobele redenen de verantwoordlijkheid nemen die grote mediabedrijven steeds vaker laten liggen.

Ga dus naar de Zilveren-Camera-tentoonstelling kijken, en verbaas u erover dat er mensen zo gek zijn om iedere dag geïnspireerd de confrontatie met de werkelijkheid aan te gaan, zodat we weten hoe die er uit ziet. Nog wel.


 
  rechts dit is kolom 1

NVJ-links

Wat de NVJ doet
Lidmaatschap
Cao's
Justitie/Politie
Perskaarten
Redactiestatuten
Stemlokaal

Secties

 Algemeen
Dagblad
Omroep
Publiekstijdschrift
Opinietijdschrift
Vaktijdschrift
 Freelance
 Persbureaus
 NVF (foto)
Plus
Vers in de Pers
Internet

Lokale media
 Sport 
 

Afdelingen

Rotterdam RJV
Midden-Nederland

Diensten

Advocaten&Juristen
Wet Openbaarheid van Bestuur





 

Onderzoek

De
Digitale
Journalist

 
Aanbevelingen:


 -----------

 -----------

-----------

-----------

Deskundigen, contact-
personen, organisaties
Login NVJ'ers  Info

-----------


-----------
-----------
-----------
-----------

-----------

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

villamedia.nl

Home | Links | Prikbord | Vacatures | Forum | Over ons | NVJ | Disclaimer
Reageren:
redactie@villamedia.nl Telefoon NVJ: 020 -67 66 77 1